De China informatie club

Geplaatst op donderdag 30 juli 2009 @ 11:51 , 593 keer bekeken

Raketten zijn een Chinese uitvinding
China is het derde land ter wereld dat een ruimtevaarder (Yang Li-wei) in een baan om de aarde brengt en hem veilig en wel naar de aarde laat terugkeren. China werd al in 1970 na de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, Frankrijk en Japan het vijfde land dat een satelliet lanceerde met een eigen raket. Chinese raketten voerden sindsdien al meer dan 70 missies uit, waaronder die van de bemande Shenzhou 5.

Qian Xuesen vader van de ruimtevaart
Het Chinees ruimtevaartavontuur begint immers aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, net als in de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie.
Raketten zijn geen Duitse, Amerikaanse of Russische uitvinding. De allereerste raketten werden al rond de eerste millenniumwissel in China de hemel ingeschoten. Vuurpijlen, voortgestuwd door reactie als gevolg van de verbranding van zwart poeder - ook een Chinese uitvinding - vlogen in die tijd regelmatig het hemelfirmament in.
De Venetiaan Marco Polo bracht in de 14de eeuw in Europa al verslaguit over deze dubbele uitvinding die tot de 20ste eeuw bijna uitsluitend werd gebruikt als vuurwerk of bij oorlogsvoering.
Rond de 14de eeuw zou de heerser Wan Hu van de Ming-dynastie al geprobeerd hebben zich met een speciale stoel de ruimte in te schieten. Die was uitgerust met 47 raketten op poederbrandstof, in feite afgesneden stukken bamboe die met zwart poeder waren gevuld.
Legende of geschiedenis?

Chinees avontuur begon in USA
Voor de eerste stappen van het moderne China in de ruimtevaart moeten we teruggaan tot de jaren '50 naar. de Verenigde Staten! Toen op het einde van de Tweede Wereldoorlog de Amerikanen de hand hadden kunnen leggen op Duitse specialisten die hadden gewerkt aan de V1 en de V2, waren in California de wortels van de ruimtevaart terug te vinden.
Theodore von Karman, specialist op het vlak vloeistoffendynamica, had er met zijn beschermeling het aëronautisch laboratorium van Pasadena opgericht. Die beschermeling was de Chinees Qian Xuesen. Het labo werd daarna het prestigieuze Jet Propulsion Laboratory (JPL), momenteel een van de meest vermaarde vestigingen van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
Qian was in 1911 geboren in Hangzhou en met een beurs in 1935 beland in het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Hij was dus nog heel jong, maar desondanks in de Verenigde Staten reeds bijzonder gerespecteerd als spilfiguur van het ruimteonderzoek en een theoreticus op het vlak van raketten en grote snelheden. Enkele dagen na de gevangenneming van Werner von Braun in 1945 werd hij naar Beieren in Duitsland gestuurd. Hij kreeg als opdracht de Duitse geleerden te ondervragen over hunkennis op het vlak van raketten en hierover zoveel mogelijk informatie te verzamelen.
Qian was daarop heel vaak aanwezig op talloze seminaries en ontmoetingen met de grote raketspecialisten in de wereld. Zijn werk gaf aanleiding tot nieuwe projecten van supersonische motoren en futuristische ruimtetuigen die bemanningen naar de grenzen van de ruimte moesten brengen. Tussen 1940 en 1950 was hij in zijn domein aan de andere kant van de Atlantische Oceaan een van de belangrijkste wetenschappers. Zijn reputatie en prestigewaren groot. Hij werkte mee aan de ontwikkeling van de strategische Titan-raket.

Vader van raketten verjaagd
Intussen werd China overrompeld door de communisten. Het leven van Qian zou een bocht van 180 graden nemen. Hij bleef één van de grote ruimtevaartspecialisten van zijn tijd, maar de Amerikanen verstootten hem. Op basis van zijn afkomst en bepaalde relaties die hij nog in China had werd hij beschuldigd van spionage en slachtoffer van het Maccarthysme. Qian werd opgepakt en kreeg beperkte bewegingsvrijheid. Uiteindelijk werd hij met heel zijn familie in 1955 uit het land gezet en ging hij naar de Volksrepubliek China.
In het China van Mao Zedong kon hij blijven werken aan rakettechnologie voor militaire doeleinden (raketten voorde lange afstand) en voor de ruimtevaart (lanceerraketten). Hier blonk hij in uit. Het is niet te verwonderen dat de eerste intercontinentale Chinese raket enigszins geleekop de Amerikaanse Titan en op dezelfde brandstoffen werkte.
Qian werkte aan verschillende ruimtevaartprogramma's en werd inde loop van de jaren de heuse vader van de Chinese ruimtevaart. In 1956 stelde hij een programma voor de ontwikkeling van ballistische rakettenvoor en kreeg hiervoor de goedkeuring van de autoriteiten.

Samenwerking met USSR
In die tijd werkte China samen met de Sovjet-Unie in verband met de transfer van nucleaire en ruimtevaarttechnologie. Er was zelfs sprake van om Chinese studenten naar Moskou te sturen. De Sovjets leverden aan Beijing (Peking) een R2-raket, die een verbeterde versie was van de DuitseV2. Al heel snel slaagde Qian erin de eerste Chinese versies van deze raket te doen vliegen. Een exemplaar daarvan is nog te zien in het legermuseum in Beijing.
Twee jaar later gaf Mao de aanzet tot een tweede ruimtevaartprogramma met als naam Mission 581 (de twee eerste cijfers duiden het jaar aan waarin het programma van start ging en het laatste de prioriteit). Deze keer was er sprake van een heuse lanceerraket. In 1960 werd onder leiding van de Academie van Wetenschappen een eerste sondeerraket gelanceerd. Tegelijk ontwikkelden de militairen een ballistische raket. Met behulp van ballons bestudeerden de Chinezen de hoge lagen van de atmosfeer.
Maar dan verzuurden de relaties tussen Moskou en Beijing en Moskou riep zijn experts uit China terug. De twee grote communistische landen van die tijd keerden elkaar de rug toe. Voor China was het signaal duidelijk. Het land kon alleen nog op zijn eigen knowhow rekenen bij de ontwikkeling van een ruimtevaartprogramma.
Intussen werden in Beijing en Shanghai twee concurrerende instituten opgericht die zich bezig hielden met de ontwikkeling van lanceerraketten. Het eerste bouwde de raket Chang Zheng (Lange Mars), het andere de raket Feng Bao (Storm).
Tegelijkertijd werkte China aan zijn eerste satellieten. In 1965 ging Project 651 van start. Dat hield de ontwikkeling in van de eerste Chinese satelliet en de bijbehorende grondinfrastructuur.
Aan de kant gezet tijdens de Culturele Revolutie verscheen Deng Xiaoping weer op het toneel. Door zijn toedoen werd de politiek van de "vier moderniseringen" gevoerd. Wetenschap, technologie én defensie zouden daarbij van de ruimtevaart kunnen profiteren. Ruimteonderzoek werd als onmisbaar gezien voor de macht en ontwikkeling van China.

Dromen beginnen in 1970
Op 24 april 1970 bracht een Lange Mars 1-raket (LM 1 of in de Chinese afkorting CZ 1) de eerste Chinese satelliet in een baan om de aarde vanaf de lanceerbasis Jiuquan in het noorden van het land. Het ging om de kunstmaan DFH 1 of Dong Fang Hong 1, een technologische communicatiesatelliet die het patriottische lied "Het Oosten is rood" uitzond.
China begon ook te dromen van bemande ruimtevluchten. In1968 richtte Qian het Institute of Space Medico-Engineering (ISME) op, een medisch instituut voor ruimtevaart. In 1970 werden de eerste kandidaat-astronauten gerekruteerd. Daaruit werd een groep van ongeveer twintig kandidaten geselecteerd, allemaal militairen. Men dacht al aan een ontwerp voor het ruimteschip dat de eerste Chinezen naar de ruimte zou transporteren. Het was gebaseerd op de recupereerbare FSW-capsules (Fanhui Shi Weixing). Die konden in de atmosfeer terugkeren. De technologie daarvoor was ontwikkeld in het kader van ballistische raketten en verkenningsmissies. Het ruimtetuig kreeg de naam Shuguang wat Dageraad betekent.
In 1975 werd een eerste FSW-capsule gerecupereerd na een ruimtevlucht van drie dagen. Als gevolg van "lekken"werd er druk gespeculeerd over het bemande Chinese ruimtevaartprogramma. Er verschenen foto's van de opleiding van kandidaat-astronauten in een soort ruimtepak.
In het begin van de jaren '80 viel het doek over het programma. Shen Yuan, baas van het Aëronautisch en Astronautisch Instituut van Beijing, kondigde wegens financiële redenen de stopzetting van het project aan. De eerste bladzijde van het bemande Chinese ruimteavontuur was omgeslagen.
In 1992, een jaar nadat Qian met pensioen ging, zou met Project 921 een nieuw ambitieus programma van start gaan. Dit nieuw avontuur zou op 15 oktober 2003 wel uitlopen op de eerste bemande Chinese ruimtevlucht ineen baan om de aarde.
In de jaren '70 ontwikkelde en lanceerde China zijn eerste kunstmanen zoals deze telecommunicatiesatellieten.

Taikonauten of Yuhangyuans
De Chinese ruimtevaarders worden ook taikonauten of yuhangyuans genoemd.
Taikonaut komt van het woord taikong, wat "extreme leegte" betekent.
Het is vooral in het westen dat deze term gebruikt wordt ter onderscheiding van de Amerikaanse astronauten, de Russische kosmonauten en de Franse spationauten.
De Chinezen zelf spreken over yuhangyuans.