De China informatie club

Geplaatst op donderdag 23 april 2009 @ 17:50 , 948 keer bekeken

China telt meer dan 50.000 rivieren, die vrijwel allemaal afhankelijk zijn van de moessonregens. De lengte van het totale rivierstelsel bedraagt 226.800 kilometer, dat is 5,5 maal de volledige omtrek van onze aardbol en bijna 38 maal de volledige lengte van de Grote Muur! Het land beschikt verder over 108.000 kilometer bevaarbare waterwegen, waaronder het eeuwenoude Grand Canal dat van Beijing tot vlakbij Shanghai loopt.
Grote rivieren in het noorden zijn de Songhua Jiang (Manchuria), de Heilong Jiang, ook Amoer genoemd (grensrivier met Rusland), de Yalu Jiang (grensrivier met Noord-Korea) en de Xiliao He. In het zuiden vloeit de 1600 kilometer lange Xi Jiang. Samen met de Huang He (Gele Rivier) is de Yangzi echter de belangrijkste en... de meest gevaarlijke.

Yangzi, "de lange" is de langste
Yangzi, ook Chang Jiang (Lange Rivier = officiële benaming) genoemd. Naargelang de provincie krijgt de stroom andere benamingen toebedeeld door de plaatselijke bevolking en in feite heet ze Jinsha (Gouden Zand) van haar bron tot Yibin.
Hierdoor wordt ze makkelijk al eens verward met de Gele Stroom, de Huang He.
De Yangzi is de grootste stroom van Azië (5470 kilometer). De bron ligt in het Kunlungebergte in de Chinese provincie Qinghai en monding in Oostchinese zee, zowat 23 kilometer voorbij Shanghai.
De Yangzi vloeit door Sichuan (Szechwan) provincie naar Yuannan. Bij Huize (Hui-tse) buigt de stroom scherp noordoostwaarts en volgt ze haar we opnieuw door Sichuan, Hubei, Anhui en Jiangsu. De bron ligt 4900 meter hoog.
Tussen Chongqing en Yichang (I-ch'ang) vloeit ze 320 kilometer doorheen de spectaculaire Yangzi Gorges, (kloven) waar scheepvaart gevaarlijk is.
Rivierstoomboten varen tot Yichang, dat zowat 1600 kilometer van zee verwijderd is. Zeeschepen kunnen tot 1000 kilometer ver tot Hankou (Hankow) en van het jaar 2009 af - na de voltooiing van de stuwdam en het vollopen van kloven en meren - zelfs tot in Chongqing.
De Yangzi bevloeit en irrigeert een gebied van 1.683.500 vierkante kilometer (55 maal België!).

Voedingsbron voor rijstproductie
Langs haar oevers wordt zeventig procent van de rijstproductie gewonnen en dertig procent van de katoenproductie.
Jaarlijks stuwt deze machtige stroom 900 biljoen (!) kubieke meter water in de oceaan. Haar kracht is zo groot dat de overheid de kleine huizen niet zal afbreken wanneer de stuw gereed is: het water zorgt zelf wel voor de grote opruiming.
De Yangzi zorgt geregeld voor verwoestende overstromingen (1905; 1980; 1981) tijdens periodes van zware regenval, ondanks het feit dat de meren Dongting Hu (Tung-t'ing Hu) en Poyang (P'o-yang) een belangrijke wateroverlast van de stroom kunnen slikken.
"De ervaring van 1953" (en andere jaren) werd ingeroepen om het Yangzi-gebied onder de loep te nemen. De Nederlandse overheid en privé-bedrijven sloten overeenkomsten om op lange termijn en stap bij stap de overstromingsproblematiek aan te pakken. Dat kan, rekening houdende met de enorme lengte van de stroom, vijf tot tien jaar duren. Voor de eeuwwisseling was al een studie gemaakt van een 800 kilometer lange strook.
De Nederlandse deskundigen zeggen alvast dat vele dijken zeker twee tot vier meter moeten verhoogd worden. Het prijsticketje zal vermoedelijk navenant zijn. Zo bevestigde alvast Bouwcombinatie Maasland Kering die bij Rotterdam een waterkeringsdam bouwde. Een gelijkaardig project om Shanghai te beschermen, liet de groep weten, zal viermaal groter moeten zijn. En dus viermaal zoveel kosten als in Rotterdam.
De Yangzi is de belangrijkste transportader (na het Grand Canal) en mondt uit in Shanghai. De Xi Jiang bedient Guangzhou.
En toch behoort China tot de dertien landen die met een watertekort te kampen hebben! De ondergrondse watervoorraden worden geraamd op 870 miljard kubieke meter³, maar hiervan kunnen er slechts 290 miljard worden aangewend.
Volgens de statistieken is het land nochtans 3.450.000.000 boorputten rijk.
Tot de jaren zeventig waren er geen problemen, maar toen de economische ontwikkeling sprongen maakte, kwam er een dramatische wending. Bovendien heeft de landbouw al tachtig procent van het beschikbare water nodig. De watertekorten doen zich vooral gevoelen in Noord-China en ook in Beijing.

Sandouping: een rampzalige Drieklovendam?
Economische waanzin? Een ecologische ramp? Of een baanbrekend project? De meningen lopen sterk uiteen in China bij de bouw van de Stuwdam der Drie Kloven (Qutang, Wu en Xiling), bij Sandouping, iets voorbij Xintan en midden in de Xilingkloof.
Rampzalig is hij alleszins voor het historisch erfgoed langs de oevers van de Blauwe Rivier, bij de Yangzi. Zijn kostprijs: ongeveer EUR 24.800.000.000!
China kreeg geen gunstig advies van de Wereldbank voor dit project, met als resultaat dat het land de volledige damconstructie zelf moet bekostigen. Toch heeft Guo Shuyan, vice-minister van het Plan, al uitgerekend dat ingevolge de verkoop van elektriciteit China in 2005 al uit zijn kosten zal zijn en vijf jaar later zullen ook alle schulden vereffend zijn.
Het stroomniveau daalt met tweehonderd meter tussen Fengjie en Yichang, vanwaar de Yangzi - via de Gezhou-dam - rustig de overblijvende kilometers tot Shanghai aflegt en nog amper zestig meter in niveau daalt. In april 1992 lanceerde Li Peng het project van de stuwdam, die voor tien procent van de Chinese elektriciteitsvoorziening zal moeten instaan.

Viermaal Frankrijk wordt water
Het grote slachtoffer werden Qutang, Wu en Xiling, de 'Drie Kloven', een toeristische attractie, die nu jaarlijks goed is voor vijf miljoen bezoekers.
Het betrokken gebied, dat voor een groot deel onder water zal worden gezet, is viermaal groter dan Frankrijk en is bevolkt door dertig miljoen mensen. Er zijn ook 56 fabrieken actief.
De stuwdam zal 185 meter hoog worden en 2 kilometer breed. Daarnaast komen een heuse scheepslift voor de kleinere en vijf sluizen voor de grotere schepen.
Het reservoir zal een enorm meer vormen met een oppervlakte van bijna duizend vierkante kilometer. Het door de dam gevormde meer zal een lengte krijgen van 600 meter. Het water zal 100 meter hoger stijgen dan nu en het reusachtige meer - één vijftigste van België - zal 165 meter boven de zeespiegel tronen. Het meer zal beginnen volstromen van 2003 af, en de kunstmatige zondvloed zal pas voltooid zijn in 2009. Verschillende nieuwe en hoge hangbruggen, onder meer in Fengdu, zijn al voltooid.
De bouw van de stuwdam is berekend tot aardschokken met een kracht van 7 op de schaal van Richter. Nu al worden en werden tientallen steden en negentien districten op de gedwongen verhuis voorbereid of al verplaatst. Zelfs enkele gas- en steenkoolbedrijven zullen onder het water verdwijnen.

1.200.000 verhuizenden
In het totaal zullen 1.200.000 bewoners hun koffer moeten maken! Een aantal dat hoger ligt dan de volledige bevolking van de hele Brusselse agglomeratie! Alleen al in Chongqing en nabije omgeving moesten er 722.500 mensen weg en verdwijnen er 1387 bedrijven en fabrieken. In 'ruil' wordt het een belangrijke binnenhaven.
Wanxian, dat vlakbij de Drie Kloven ligt, moet met zijn 800.000 ingezetenen helemaal verhuizen. De stad werd hoger op de berg herbouwd, waar bulldozers nu al de bouwgrond afgraven voor de aanleg van een nieuw vliegveld en een snelweg. In het totaal verdwijnen er vijftien steden en honderden dorpen. De boeren ontvangen een schadeloosstelling van EUR 1983, de stedelingen krijgen EUR 4.958.
Benevens de dam worden ook waterkommen gebouwd, die bij vloed of zware regenval overtollig water moeten opvangen. Hun totale oppervlakte zal 54.000 vierkante kilometer of iets minder dan tweemaal België. Zij zullen wel een gebied met dertien miljoen boeren helpen irrigeren. Alleen al voor de gedwongen verhuis van de getroffen bevolking heeft de overheid 91 miljoen yuan voorzien, of zowat EUR 9.000.000.
In het totaal worden voor de bouw van de stuwdam 10.000 arbeiders en evenveel (!) ingenieurs ingezet, alsmede veertien groepen generatoren en zeventig bulldozers. Het aantal tonnen beton dat zal gegoten worden is enorm.

Een prachtontdekking, maar veel sites verloren
Van zodra de dam voltooid is, zal hij 85 miljard kW/u elektriciteit (de energie van achttien kerncentrales!) moeten opleveren en wordt hij op dat vlak de meest productieve dam ter wereld voor de Itaipu (Brazilië-Paraguay) en de Guri in Venezuela.
In 2006 werd bovendien de bouw aangevat van de Xiangjiaba en de Xiluodu, twee van de vier dammen die eveneens op de Jiasnhi rivier (bovenloop van de Yangzi) gepland waren.
Dankzij het door de Drieklovendam gevormde meer en de verhoging van het waterpeil zullen voortaan schepen tot 10.000 ton tot Chongqing en zelfs tot diep in de provincie Sichuan kunnen varen.
Nu is de stroom, ingevolge klippen en zandbanken slechts bevaarbaar voor boten met een tonnenmaat tot 1500. Tegenstanders van de dam voorspellen rampen of beweren dat hij snel zal dichtgeslibd zijn ingevolge de enorme aanvoer door de Yangzi van slijk, steen en afval.
Op 8 november 1997 werd de stroom intussen tijdelijk afgesloten en kon meteen aan de dam worden doorgewerkt. De bouw van de nieuwe stuwdam bedreigt vele tientallen monumenten uit het Chinese historische erfgoed. Sommigen worden herbouwd, anderen - men gewaagt van 1208 tot. 8000 - worden koelbloedig in het water verdronken.
Chinese archeologen vroegen 300 miljoen euro om zoveel mogelijk te redden, maar zij kregen van de overheid amper een tiende van het gevraagde bedrag. De historische sites werden geen nationale "prioriteit" waardig geoordeeld. Fengdu verdwijnt.
Arbeiders, die de grondvesten van de nieuwe stad bouwen, ontdekten echter een nieuwe historische schat. Op de linkeroever van de Yangzi vonden zij meer dan duizend graven uit de Han-periode (206 voor onze tijdrekening), tienduizenden beeldjes in terracotta en voorwerpen in blauw porselein. Onder de beeldjes waren gezadelde paarden. De vondst toonde aan, dat het zadel en het vervaardigen van porselein al gekend waren door de Han's. Figuren die op Perzische fluiten spelen, maken duidelijk dat de Chinese dynastie en de Perzen twee eeuwen voor onze jaartelling betrekkingen onderhielden. De gevonden graven bevinden zich in 23 heuvels, die een park vormen van zowat 300 vierkante kilometer.

Dolfijnen en steur
In de Yangzi zwemmen ook dolfijnen. Nog een honderdtal zouden overleven in de druk bevaren en vervuilde rivier. Zij behoren, net als de panda en de Siberische tijger, tot de beschermde diersoorten.
Er leeft ook steur in de stroom.
De overheid is volop bezig met artificiële inseminatieprogrammas.

Niet de hoogste en grootste
De Drieklovendam is niet de grootste op aarde en zijn meer zal evenmin de grootste inhoud bevatten.
De hoogste dam is de Rogun in Tajikistan met 330 meter.
Het grootste waterreservoir is dit van Owen Falls in Uganda.
(Last update August 2003)
Lees tevens: Cruises op de Yangzi